Lwów
Semper Fidelis
Kolejny na moim blogu post o Lwowie. O tym mieście można pisać niemal w
nieskończoność. Tym razem do miasta wybrałem się na sierpniowy długi weekend.
Od razu napiszę, że jeśli chcesz na spokojnie pozwiedzać, posiedzieć w barze
czy restauracji najlepiej omijać długie weekendy i święta, bo w tym czasie
zjeżdżą się do miasta masa turystów głównie z Polski.
Tym razem zacznę od wspomnienia o znajdującej się na Prospekcie Szewczenki
pod numerem 27 słynnej "Kawiarni Szkockiej", którą powstała w czasach
przedwojennych przy byłym Placu Akademickim. W latach swojej świetności
odwiedzali ją lwowscy profesorowie, intelektualiści, elita miasta, studenci z
pobliskiego uniwersytetu. Kawiarnia była miejscem codziennych spotkań lwowskich
matematyków i tworzenia ich teorii. Najsłynniejszym lwowskim bywalcem,
profesorem lwowskiej uczelni i matematykiem był Stefan Banach (pochowany na
Cmentarzu Łyczakowskim) i współtwórca tak zwanej "Księgi Szkockiej"
oraz twórca działu matematyki zwanego analizą funkcjonalną. "Szkocka"
w nowej wersji została reaktywowana w 2015 roku w tym samym miejscu, gdzie
istniała ona pierwotnie. Budynek, w którym się znajduje został zbudowany w
latach 1908-1909 wg projektu Zbigniewa Brochwicz-Lewińskiego a latach 1909-1939
mieściła się "Szkocka".
W pobliżu "Kawiarni Szkockiej" stoi pomnik Mychaiła Hruszewskiego,
który był ukraińskim historykiem, politykiem, profesorem, patriotom i
prezydentem efemerycznej republiki ukraińskiej z lat 1917-18, miał antypolskie
poglądy, pod koniec życia poparł bolszewików. Jego podobizna znajduje się na
awersie 50-ciu hrywien. Kilka kroków od pomnika mieści się wysokiego standardu
restauracja "Hrushevskyy Cinema Jazz" (prosp. Szewczenki 28).
Z Placu Soborna (pl. Bernardyńskiego) wchodzimy w ulicę Piekarską, którą dojedziemy
do Cmentarza Łyczakowskiego i Orląt Lwowskich. Przy okazji na ulicy Piekarskiej
znajduje się kilka ciekawych obiektów architektonicznych.
Pierwszy to dawny Pałac Siemieńskich-Lewickich (Палац Сєменських-Левицьких)
(ul. Piekarska 19) (вул. Пекарська 19) zbudowany został przed 1849 rokiem.
Ambasador Stanów Galicyjskich, hrabia Konstanty Siemieński, dziedzic majątku
Magierów, zamówił projekt pałacu u architekta Fryderyka Baumana. Syn hrabiego,
Wilhelm Stanisław Siemieński, 1827-1901) przebudował pałac w latach 1873-1877.
Projekt wykonał architekt Adolf Wagner. Jan Lewiński i Jan Tomasz Kudelski w
latach 1891-1894 dokonali kolejnej przebudowy pałacu, której zewnętrzne efekty
zachowały się do dziś. Wystrojem wnętrz pałacu zajmował się rzeźbiarz Piotr
Witalis Harasimowicz. W latach 30. XX wieku przeniesiona została tam z Domu
Ludowego filia ukraińskiego Gimnazjum Akademickiego. W czasach powojennych
znajdowała się tu szkoła średnia nr 36, z czasem w kompleksie pałacowym
umieszczona została specjalistyczna szkoła wraz z internatem.
Drugi to dawny Pałac Turkułłów-Comello (Палац Туркулів-Комелло) (ul.
Piekarska 50A) (вул. Пекарська 50A) zbudowany w stylu gotyku weneckiego w 1840
roku (według innej wersji zbudowany w 1844 roku) pałac zmienił wielu właścicieli,
był posiadłością hrabiów Comello, Turkułłów, Dzieduszyckich; Majerów,
Poletyłów. W 1932 roku w pałacu otworzył kancelarię prawniczą adwokat Eugeniusz
Batycki. Obecnie jest częścią Lwowskiego Narodowego Uniwersytetu Medycyny
Weterynaryjnej i Biotechnologii im. Stepana Gzhytskoho.
Następnie zwróćmy uwagę na dwa kościoły. Kościół Narodzenia Jana Chrzciciela
(Церква Різдва Предтечі Івана Хрестителя) (ul. Piekarska 52) (вул. Пекарська
52). Wybudowany w latach 1830-90 w eklektycznym stylu i drugi to były Kościół
Zmartwychwstania Pana Jezusa i Klasztor Zmartwychwstańców przy ulicy
Piekarskiej 59 (вул. Пекарська 59) a obecnie jest to Kościół Chrystusa
Zbawiciela Wiary Ewangelickiej (Храм Христа Спасителя Християн Віри
Євангельської). Kościół wybudowany w 1887 roku (według innych źródeł w 1889
roku) według projektu architekta Albina Zagórskiego.
Warto wejść też do budynku Lwowskiej Politechniki przy ulicy Stefana Bandery
12 (вул. Степана Бандери 12). Gmach główny uczelni zdobią alegorie Inżynierii,
Mechaniki i Architektury. Wejść do środka nie stanowiło problemu, nikt Nas nie
zatrzymywał, mimo, że robiliśmy zdjęcia i chodziliśmy po korytarzach. Budynek w
latach panowania odwiedził cesarz Franciszek Józef I. Wśród słynnych
absolwentów można wymienić: Stefana Banacha, Jan Sas-Zubrzycki i Eugeniusz
Kwiatkowski. Na tej samej ulicy pond numerem 8 w dawnym Kościele Świętej Marii
Magdaleny mieści się Lwowski Dom Muzyki Organowej i Kameralnej (Львівський
Будинок Органної і Камерної Музики). Obiekt to barokowa świątynia powstała
według projektu Wojciecha Kielara i Jana Godnego.
Z wejściem do drugiej lwowskiej uczelni, jaką jest Lwowski Uniwersytet
Narodowy im. Iwana Franki (Львівський Національний Університет ім. Івана
Франка) również nie ma problemów. Budynek znajduje się przy ulicy
Uniwersyteckiej 1 (вул. Університетська 1). Założony przez polskiego króla Jana
Kazimierza w 1661 roku, jako Akademia Lwowska a w okresie międzywojennym
1919-1939 Uniwersytet Jana Kazimierza. Obecnie gmach główny zajmuje się w byłym
gmachu Sejmu Krajowego Galicji. Absolwentami tej uczelni wyższej byli między
innymi: Kornel Makuszyński, Stanisław Tołpa i wielu innych.
Warto zwrócić uwagę na siedzibę byłego Zakładu Narodowego im. Ossolińskich,
który od założenia do 1945 roku mieścił się w budynkach byłego Kościół Świętej
Agnieszki i Klasztoru Karmelitanek Trzewiczkowych zakład położony przy ulicy
Stefanyka 2 (ukr. вул. Стефаника 2). Obecnie w tych samych budynkach mieści się
Lwowska Narodowa Naukowa Biblioteka Ukrainy im. Wasyla Stefanyka (Львівська
Національна Наукова Бібліотека України ім. Василя Стефаника).
Na wzgórzu powyżej byłego klasztoru znajduje się Kalecza Góra a na niej
jedna z baszt Cytadeli Lwowskiej (Львівська Цитадель
), którą od kilku
lat mieści luksusowy pięciogwiazdkowy obiekt hotelowy "Citadel Inn Hotel
& Resort" waz z luksusową restauracją "Armata". Cały
kompleks obronny została wybudowany przez Austriaków w czasie zaboru
austriackiego. Teren, na którym jest położone są obiekty obronne, stanowi
wzniesienie o trzech wierzchołkach (góry: Kalecza, Pełczyńska i Szembeka).
Na teren hotelowy możemy bez problemu wejść. Tutaj znajduje się oznaczony punkt
widokowy, z którego rozciąga się panorama na Stare Miasto.
Na koniec wyjaśnienie łacińskiej dewizy: "Sempre Fidelis”, co możemy
przetłumaczyć na język polski, jako "Zawsze Wierny" w tym przypadku
często spotkamy taką sentencję "Leopolis - Sempre Fidelis" -
"Lwów - Zawsze Wierny".
