Jelenia Góra - Perła Sudetów

Jelenia Góra

  

Perła Sudetów

 

 

W połowie września wybraliśmy się na weekend do Jeleniej Góry. Do Wrocławia dojechaliśmy PolskimBusem. Z Wrocławia Głównego pociągiem Regio Przewozów Regionalnych w 2 godziny 30 minut. 

Z Wrocławia i kilku innych miast w Polsce dojedziemy też bezpośrednio do Jeleniej Góry autobusem lub pociągiem. 

Za pośrednictwem serwisu booking.com zarezerwowaliśmy względnie tanie noclegi w domkach holenderskich w Auto-Camping Parku przy ulicy Sudeckiej 42. Z Dworca PKP do Auto-Camping Parku dzielił Nas dystans około 1400 metrów, który spokojnie pokonaliśmy spacerem a Campingu do Placu Ratuszowego jest zaledwie 1000 metrów. Ośrodek znajduje się obok dużego Parku Wzgórze Tadeusza Kościuszki. Trochę dalej znajduje się Stary Cmentarz Komunalny i na przeciwko niego Cmentarz Żydowski.

Zaraz po przyjeździe i zakwaterowaniu się w naszym domu holenderskim poszliśmy zobaczyć znajdujący się kilkaset metrów dalej Stary Cmentarz Komunalny. Cmentarz prawdopodobnie założony został w ostatnich latach XIX wieku. Na cmentarzu warta uwagi jest Kaplica Cmentarna Świętego Michała Archanioła i Krematorium z 1914 roku. Na cmentarzu znajduje się Kwatera Żołnierzy Radzieckich, odnajdziemy kilkanaście poniemieckich nagrobków i pomników po byłych mieszkańcach tego miasta ponad to symboliczne mogiły: Pamięci Polaków-Ofiar Sowieckiego Totalitaryzmu Lat 1939-1956, Pamięci Żołnierzy AK-Sybiraków Więzionych i Pomordowanych w Łagrach Sowieckich, Pamięci Polskich Oficerów Pomordowanych W Katyniu, Miednoje i Charkowie, Pamięci Sybiraków-Żołnierzy Armii gen. Andersa Na Frontach II Wojny Światowej, kwatery poległych Funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej, Służby Bezpieczeństwa i Członków ORMO. 

Po przeciwnej strony od głównego wejścia na Stary Cmentarz Komunalny znajduje się resztka Cmentarza Żydowskiego, po którym dziś zachowało się tylko kilka fragmentów nagrobków i duży głaz upamiętniający to miejsce.

Warto chwilę pospacerować po Parku Wzgórze Tadeusza Kościuszki na terenie, którego została wytyczona Ścieżka Przyrodniczo-Historyczna opisująca zarówno walory przyrodnicze jak i historyczne tego miejsca. Wcześniej miejsce nazywane było Szubieniczną Górą (Galgenberg) na szczycie, którego teraz znajdują się resztki XVI-wiecznej cylindrycznej Szubienicy. Na terenie wzgórza znajdowały się też w przeszłości plantacje drzew morowych i winorośli. Wzgórze nazywane było Wzgórzem Sadzonkowym (Pflanzenberg) czy też Kavalierberg.

W drugim dniu skupiliśmy się już na zwiedzaniu Śródmieścia. Na rogu alei Wojska Polskiego i ulicy Sudeckiej znajduje się secesyjny budynek Teatru im. Cypriana Kamila Norwida. Zaprojektowanym w 1904 roku przez Alfreda Daehmela. Jego architektura jest przykładem tak zwanej secesji jeleniogórskiej. 

Warta uwagi jest średniowieczna basteja we wnętrzu, której znajduje się Kaplica Świętej Anny. Baszta Wojanowska i przyległa do niej basteja, stanowiły średniowieczny kompleks obronny. Zachowały się też inne fragmenty murów miejskich z Basztą Zamkową z XVI wieku, która pełni funkcję wieży widokowej i Basztą Grodzką z XV wieku. 

Przy ulicy 1-ego Maja warty uwagi jest dawny barokowy Kościół Najświętszej Maryi Panny z XVIII wieku a obecnie mieści się w nim Cerkiew Prawosławna Apostołów Piotra i Pawła. Na bocznej ścianie świątyni dobrze widoczne są dwa Krzyże Pokutne z XVI wieku. 

Przy ulicy 1_ego Maja stoi też Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego (Sanktuarium Krzyża Świętego). Nazywany Kościołem Łaski Pod Krzyżem Chrystusa lub Kościołem Garnizonowy. Otoczony jest parkiem z 19 kaplicami powstałymi w latach 1717-1770. Jeden z sześciu luterańskich Kościołów Łaski. Architektem świątyni był Martin Frantz, który zaprojektował kościół w stylu barokowym na planie krzyża greckiego. Na terenie przykościelnego cmentarza znajduje się warte uwagi odrestaurowane Lapidarium Sztuki Cmentarnej, które po zmroku jest bardzo efektownie oświetlone. 

Na przeciwko Kościoła Garnizonowego znajduje się dawny pałacyk, który w latach 20.XX wieku został przekształcony w mieszkania. 

Jak podają źródła przy ulicy 1-ego Maja znajdziemy też dwie najstarsze barokowe kamienice. Dom z prawej nazywany Nauke-Haus pochodzi z 1736 roku i należał do rzeźnickiej rodziny Nauke a obecnie mieści się w niej trzygwiazdkowy Hotel Jelonek. Uwagę zwraca Zegar Słoneczny na elewacji frontowej kamienicy. Z lewej znajduje się druga barokowa kamienica z 1750 roku.

Teraz trochę o Placu Ratuszowym z Ratuszem. Ratusz to barokowo-klasycystyczna budowla wzniesiona w roku 1749, przebudowana w 1924 roku. Obecnie Ratusz jest siedzibą władz samorządowych i administracyjnych miasta. Budowla wzniesiona według projektu Chrystiana Gotlieba Hedemanna na planie prostokąta, ma trzy kondygnacje i jest nakryty dachem mansardowym z niewielkimi lukarnami. Ze środka wyrasta czworoboczna wieża, przechodząca w tambur, podtrzymujący hełm z tarczami zegarowymi i latarnią. Osie elewacji są zaakcentowane ryzalitami, zwieńczonymi trójkątnymi przyczółkami. Narożniki ujęte są w pilastry, wspierające gzyms koronujący. Na początku XX wieku budynek Ratusza połączono za pomocą łącznika z sąsiednimi kamienicami zwanymi „Siedem Domów” zaadoptowanymi na potrzeby magistratu. Przed budynkiem, na miejskim rynku, znajduje się studnia z posągiem Neptuna i dwoma delfinami. W rynku znajduje się zespół 55-ciu zabytkowych kamieniczek z XVII i XVIII wieku, które zostały zrekonstruowane w latach 1958-1972. Jest to jedyny rynek na Śląsku z kompletną zabudową podcieniową. 

Na Placu Ratuszowym tuż obok Ratusza na fragmencie torów stoi czerwony tramwaj. Tramwaj ma przypominać, że Jelenia Góra, Cieplice, Sobieszów i Podgórzyn miały przez kilkadziesiąt lat komunikację tramwajową, ale przede wszystkim pełni rolę kiosku z pamiątkami, pocztówkami, mapami. Tramwaje w Jeleniej Górze kursowały od 1897 roku do 1969 roku.

Na Placu Kościelnym wznosi się Bazylika Świętego Erazma i Świętego Pankracego. To gotycka trójnawowa bazylika czteroprzęsłowa wzmiankowana po raz pierwszy w 1303 roku po jej pożarze, odbudowana jeszcze w XIV wieku, przebudowana w XV wieku i XVI wieku. Kościół jest najstarsza i najważniejsza świątynia w mieście. Typowy przykład kościoła gotyckiego z ostrołukowymi obramieniami drzwiowymi i okiennymi, sklepieniem krzyżowo-żebrowym i przyporami. Wyposażenie barokowe: ołtarz główny, ołtarze boczne, ambona, chrzcielnica, rzeźby drewniane, obrazy olejne na płótnie, częściowo renesansowe stalle, konfesjonały. Na zewnątrz dobudowana barokowa kaplica grobowa oraz liczne na zewnętrznym murze epitafia i płyty nagrobne z okresu renesansu i baroku.

Teraz przenieśmy się na chwilę do Sobieszowa. Dzielnica Jeleniej Góry położona jest wzdłuż strumienia Wrzosówka u stóp Chojnika. Na uwagę zasługuje Kościół Świętego Marcina i poewangelicki Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa. Poza tym warty uwagi jest barokowy Pałac Schaffgotschów wraz z zabudową powstał według projektu Eliasa Scholza.

Nad Sobieszowem na wzgórzu króluje Zamek Chojnik a właściwie ruiny zamku. Góra ta wznosi się na wysokość 627 metrów n.p.m., a od jej południowo-wschodniej strony znajduje się 150-metrowe urwisko opadające do tak zwanej Piekielnej Doliny. Zamek murowany został wzniesiony latach 50. XIV wieku.

W Jagniątkowie stoi secesyjna Willa Gerharda Hauptmanna wybudowana według projektu Hansa Grisebach. W willi mieści się Muzeum "Dom Gerharda Hauptmanna". Dom należał do niemieckiego pisarza, dramaturga, powieściopisarza i noblisty Gerharta Hauptmanna.

Kolejną uwagi dzielnicą Jeleniej Góry są uzdrowiskowe Cieplice (Cieplice Śląskie Zdrój). W tej dzielnicy na uwagę zasługuje barokowy Kościół Świętego Jana Chrzciciela z wolnostojącą dzwonnicą i kolumna z rzeźbą Świętego Floriana oraz drugi ewangelicko-augsburski Kościół Zbawiciela. Cieplice to przede wszystkim Park Zdrojowy z Teatrem Zdrojowym, Pawilonem Zdrojowym, Pawilonem Spacerowym (Dom Zdrojowy "Edward") oraz Park Norweski z Pawilonem Norweskim. Ważnym zabytkiem w dzielnicy jest Zespół Pałacowy Rodu Schaffgotschów. Późnobarokowa budowla z elementami wczesnoklasycystycznymi, zaprojektowana przez architekta Johanna Georga Rudolfa. W Cieplicach znajduje się też pocysterski Zespół Klasztorny Pijarów. Ciekawym budynkiem w tej uzdrowiskowej dzielnicy jest Trójkątny Dom na Placu Piastowskim, który w najwęższym miejscu ma tylko 2,20 m szerokości. 

Obok Pawilonu Zdrojowego "Marysieńka" uruchomiona jest zewnętrzna fontanna-pijalnia z leczniczą wodą termalną, która stanowi uzupełnienie dwóch pijalni. Rzeźba przedstawia Nimfę Wodną "Zdrój".

Cieplice Śląskie Zdrój to najstarsze w Polsce uzdrowisko a wody cieplickie to najgorętsze tego typu złoża w Polsce (ich temperatura wynosi 37-87 stopni Celsjusza). 

Warto wybrać się na chwilę relaksu do Term Cieplickich przy Parku Zdrojowym. 

Ciekawym miejscem godnym odwiedzenia jest Wzgórze Krzywoustego (Hausberg) z wieżą widokową, z której roztacza się piękny widok na Jelenią Górę i okolicę. 

Warto wybrać się na dłuższy spacer do Schroniska PTTK "Perła Zachodu", gdzie możemy zjeść obiad czy podziwiać ładne widoki z tarasu czy wieży widokowej. Będąc w "Perle Zachodu" warto pójść niespełna trzy kilometry dalej żeby dotrzeć do centrum wsi Siedlęcin, gdzie znajduje się unikatowa na skalę europejską Wieża Książęcą. O Siedlęcinie i Wieży Książęcej pisałem już w poprzednim poście.

Na piwo czy coś do zjedzenia warto zawitać na przykład do: "Metafory" lub "Sofy" na Placu Ratuszowym. Na dobrą i świeżo paloną kawę trzeba wstąpić do Palarni Kawy "Aromacafé" przy ulicy Marii Konopnickiej. 

A na wieczorny relaks polecam "Termy Cieplickie" w Cieplicach Śląskich-Zdrój. 

Przydatne strony internetowe: http://www.jeleniagora.pl/ http://i.jeleniagora.pl/ http://www.starostwo.jgora.pl/ http://www.termycieplickie.pl/ http://www.mzk.jgora.pl/

 

Ratusz i "Siedem Domów" na Placu Ratuszowym

"Siedem Domów" i Ratusz

Ratusz i "Siedem Domów"

Ratusz

Ratusz

Kamienice z Podcieniami na Placu Ratuszowym

Kamienice z Podcieniami na Placu Ratuszowym

Kamienice z Podcieniami na Placu Ratuszowym

Tramwaj i "Siedem Domów"

Tramwaj na Placu Ratuszowym

Podcienia Kamienic na Placu Ratuszowym

Teatr im. Cypriana Kamila Norwida

Szczudlarz Jeleniogórski na Ratuszu

Skrzynia Pamięci Upamiętniająca 900-lecie Jeleniej Góry

Łącznik

Łącznik

Fontanna Neptuna

Neptun na Placu Ratuszowym

Wieża Wojanowska z Kaplicą Świętej Anny

Barokowe Kamieniczki z Zegarem Słonecznym

Ulica 1-ego Maja

Cerkiew Prawosławna Świętych Apostołów Piotra i Pawła

Ulica 1-ego Maja

Brama Wojanowska

Ulica Marii Konopnickiej z Bramą i Basztą Wojanowską

Ulica Marii Konopnickiej

Baszta Zamkowa

Rzeźba Jelonka

Bazylika Świętego Erazma i Świętego Pankracego

Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego (Kościół Garnizonowy)

Alejka z Lapidarium Cmentarnym przy Kościele Garnizonowym

Park przy Kościele Garnizonowym

Nagrobek przy Kościele Garnizonowym

Lapidarium Sztuki Cmentarnej przy Kościele Garnizonowym

Lapidarium Sztuki Cmentarnej przy Kościele Garnizonowym

Lapidarium Sztuki Cmentarnej przy Kościele Garnizonowym

Lapidarium Sztuki Cmentarnej przy Kościele Garnizonowym

Lapidarium Sztuki Cmentarnej przy Kościele Garnizonowym

Lapidarium Sztuki Cmentarnej przy Kościele Garnizonowym

Rzeźba Śmierci w Lapidarium

Zamek Chojnik

Trójkątny Dom i Czworoboczna Dzwonnica przy Kościele Świętego Jana Chrzciciela

Czworoboczna Dzwonnica przy Kościele Jana Chrzciciela w Cieplicach Śląskich

Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Sobieszowie

Muza "Zdrój" Fontanna-Pijalnia Wody Mineralnej

Park Zdrojowy w Cieplicach Śląskich

Rzeźba Anioła w Parku Zdrojowym

Fontanna i Pawilon Zdrojowy "Edward"

Fontanna i Pawilon Zdrojowy "Edward"

Fontanna w Parku Zdrowym w Cieplicach Śląskich

Wieża Widokowa na Wzgórzu Krzywoustego

Wzgórze Krzywoustego

Wzgórze Krzywoustego

Most Kolejowy

Cmentarz Żydowski

Alejka Cmentarna na Starym Cmentarzu Komunalnym

Stary Cmentarz Komunalny

Kaplica Świętego Michała Archanioła z Krematorium z 1914 roku

Poniemiecki Pomnik Rodziny Weth

Poniemiecki Nagrobek Williego Lange

Kwatera Żołnierzy Radzieckich

Panorama Jeleniej Góry z Wieży Widokowej na Wzgórzu Krzywoustego

Panorama Jeleniej Góry z Wieży Widokowej na Wzgórzu Krzywoustego

Panorama Jeleniej Góry z Wieży Widokowej na Wzgórzu Krzywoustego

Panorama Jeleniej Góry z Wieży Widokowej na Wzgórzu Krzywoustego

Panorama Jeleniej Góry z Wieży Widokowej na Wzgórzu Krzywoustego

Panorama Jeleniej Góry z Wieży Widokowej na Wzgórzu Krzywoustego

Panorama Jeleniej Góry z Wieży Widokowej na Wzgórzu Krzywoustego

Panorama Jeleniej Góry z Wieży Widokowej na Wzgórzu Krzywoustego

Panorama Jeleniej Góry z Wieży widokowej na Wzgórzu Krzywoustego

Panorama Jeleniej Góry z Wieży Widokowej na Wzgórzu Krzywoustego

Panorama Jeleniej Góry z Wieży Widokowej na Wzgórzu Krzywoustego

Relikt Przeszłości Ulica Świerczewskiego (Ulica Sudecka)

Ulica Świerczewskiego (Ulica Sudecka)