Kłodzko
Miasto Twierdza
Ten post będzie o Kłodzku. To miasto i gmina w województwie dolnośląskim,
siedziba powiatu kłodzkiego i wiejskiej gminy Kłodzko. Miasto leży w Kotlinie
Kłodzkiej nad rzeką Nysą Kłodzką.
Do Kłodzka z Wrocławia dojedziemy busem z ulicy Dawida przy Dworcu PKS jak i
z samego Dworca PKS
oraz pociągiem z
Dworca Wrocław Główny. Ze stolicy Dolnego Śląska do Kłodzka dojedziemy
autobusem czy pociągiem w około godzinę i czterdzieści pięć minut. Do samego
Kłodzka dojedziemy też autobusami pośpiesznymi z Tarnowa czy Krakowa.
Z Dworca PKS do Starego Miasto to niespełna 500 metrów.
Kłodzko zachowało doskonale ukształtowany, kompletny i oryginalny układ
urbanistyczny miasta średniowiecznego, który jest ściśle dostosowany do
ukształtowania terenu i podporządkowany obronnej roli zamku, a później
twierdzy. Najstarsza część miasta leży na lewym brzegu Nysy Kłodzkiej, na
wysokiej terasie, u stóp Fortecznej Góry. Powoduje to, że na terenie starego
miasta występują znaczne różnice wysokości, wynoszące około 20 metrów w
przypadku rynku i rzeki, a pomiędzy twierdzą a rzeką aż około 60 metrów. Stąd
też duża liczba ulic jest stromych, a nawet biegnie po stopniach, jak w
przypadku ulicy Spadzistej, co nadaje tej części miasta malowniczość. Obszar
starówki oddzielony jest od pozostałych części miasta przez parki, które
przybierają formę plantów, skwerów i zieleńców.
Nieco nowsza jest część Kłodzka położona na wyspie Piasek, utworzonej przez
Młynówkę. Dominantą całego zespołu miejskiego jest potężna twierdza bastionowa
położona na Fortecznej Górze i nieco mniejsza twierdza pomocnicza na Owczej
Górze. Miasto ma nietypowe ukształtowanie, ponieważ całkowicie wypełniło wąską
dolinę rzeczną pomiędzy oboma wzniesieniami, wykorzystując strategiczne
położenie tego miejsca.
Z zabytków, które warto w Kłodzku zobaczyć jest na pewno: Most Świętego
Jana, Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i Brama z Grupą
Rzeźbiarską, Posąg Świętego Jana Nepomucena, Zespół Klasztorny Franciszkanów,
Zespół Klasztorny Franciszkanek, Kolumna Wotywna Najświętszej Maryi Panny,
Cmentarz Żydowski, Twierdza Kłodzka, Mury Obronne, Zespół Magazynów
Koszarowych, Neorenesansowy Ratusz, Podziemna Trasa Turystyczna, domy przy
ulicach Armii Krajowej, Czeskiej, Gierymskich i placach Bolesława Chrobrego,
Jagiełły.
Pierwszym zabytkiem, na który natrafimy idąc od strony Dworca PKS i Dworca
PKP Kłodzko-Miasto to gotycki Most Świętego Jana (Brücktorbrücke, Steinerne
Brücke) to zabytkowy kamienny most nad rzeką Młynówką, który łączy ze sobą
Wyspę Piasek i staromiejską część Kłodzka na Fortecznej Górze z Rynkiem i
Twierdzą. Na moście znajdują się następujące barokowe rzeźby: Ukrzyżowanie
Chrystusa, grupa rzeźb Trójca Święta i Ukoronowanie NMP, Święty Wacław, Pieta i
Święty Jan Nepomucen. Most porównywany jest do praskiego Mostu Świętego Karola
w Pradze, w przeszłości nazywany "Kamiennym Mostem".
Tuż za mostem stoi Kościół Matki Bożej Różańcowej z zespołem klasztornym
przy placu Franciszkańskim, na Wyspie Piasek. Kościół ma układ bazyliki
trójnawowej, orientowanej i murowanej z półkoliście zamkniętym prezbiterium
wyodrębnionym z jego bryły. Dwie wieże stoją w fasadzie zachodniej.
Kolejnym ważnym zabytkiem jest neorenesansowy Ratusz położony w centralnej
części placu Bolesława Chrobrego. Został zbudowany w latach 1887-1890 według
projektu niemieckiego architekta Ewalda Bergera. Pierwotnie mieścił magistrat
miasta Kłodzka, następnie oddział PKO. Od 1990 roku jest siedzibą Burmistrza
Kłodzka, Rady Miejskiej, wydziałów Urzędu Miejskiej i straży miejskiej. Na
parterze mieści się Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna oraz trzy
kawiarnie i informacja turystyczna. W ratuszu mieści się również Studio Kłodzko
Polskiego Radia Wrocław.
Plac Bolesława Chrobrego to średniowieczny plac targowy w Kłodzku. Kształtem
zbliżony jest do prostokąta o wymiarach: około 100 metrów długości i 60 metrów
szerokości. Charakterystyczną cechą dla placu jest znaczny spadek terenu, w
szczególności wzdłuż obu ścian krótszych. Z jego narożników wybiega osiem ulic,
z każdego po dwie - narożnik południowo-zachodni: ulica Spadzista i ulica Armii
Krajowej, południowo-wschodni: ulica Wodna i ulica Wita Stwosza,
północno-wschodni: ulica Łukasińskiego i ulica Stroma, północno-zachodni: ulica
Czeska i ulica Grodzisko.
Na placu z Ratuszem warte uwagi są otaczające plac kamienice i ponad to
jeszcze:
Kolumna Najświętszej Maryi Panny znajduje się po zachodniej stronie ratusza;
wykonana przez Jana Adama Beyerhoffa w 1680 roku. Ufundowana przez mieszczan
dla odwrócenia zarazy, jaka nawiedziła miasto.
Studnia Miejska znajduje się przed północno-wschodnim narożnikiem ratusza.
Zbudowana w formie kwadratowej cysterny z półkolistymi apsydami. W środku
cysterny z piaskowca wznosi się duża koncha wsparta na czterech delfinach, z pysków,
których tryskają strumienie wody. Nad konchą umieszczony jest figura lewa
czeskiego z koroną na głowie wspartego na tarczy herbowej. Obecna studnia
pochodzi z przełomu XVII i XVIII wieku.
W dalszej odległości od Ratusza znajduje się Kościół Wniebowzięcia
Najświętszej Maryi Panny. Kościół farny stanowi najwspanialszy zabytek sakralny
Kłodzka znajduje na środku placu Kościelnego. Przy wejściu do kościoła znajduje
się barokowa brama z grupą rzeźbiarską z figurami świętych pochodząca z 1703
roku. Nazywana jest "Czarną Bramą". Na naczółku stoją figury trzech
jezuickich świętych: Ignacego Loyoli, Franciszka Ksawerego i Franciszka
Borgiasza. Przy Kościele NMP na placu Kościelnym stoi też barokowy posąg
Świętego Jana Nepomucena pochodzący z około 1720 roku.
Kościół Świętego Jerzego i Świętego Wojciecha wraz z klasztorem ulokowany w
dzielnicy Przedmieście Ząbkowickie, przy ul. Waleriana Łukasińskiego 36.
Kościół jest jednonawową budowlą z rzędem kaplic od północy, zbudowaną w stylu
późnobarokowym z elementami gotyckimi. Na południe od kościoła usytuowany jest
barokowy budynek klasztoru, wniesiony w latach 1664-1665 przez Bernardynów.
Jest to czworoboczny budynek z wewnętrznym wirydarzem, nakryty dachami
dwuspadowymi, z elewacjami dzielonymi lizenami. Obecnie w klasztorze mieszkają
Klaryski od Wieczystej Adoracji.
Twierdza Kłodzko (Festung Glatz) to dobrze zachowana, duża twierdza w
Kłodzku będąca systemem obronnym z okresu XVII i XVIII wieku. Powierzchnia
twierdzy wynosi ponad 30 hektarów. W czasie II wojny światowej, w latach
1940-1943 twierdza była filią obozu Gross-Rosen. W 1970 na twierdzy nakręcono
część zdjęć do ostatniego odcinka serialu "Czterej pancerni i pies".
Obecnie dostępna dla turystów wraz z odcinkiem trasy podziemnej. Twierdza
nazywana jest żartobliwie "Wielkim Kleszczem".
Zespół magazynów koszarowych wybudowany w latach 1748-1751 to kompleks
pruskie budynki magazynowo koszarowe u podnóża Twierdzy Kłodzko. Dawniej, w zespole
mieściły się: koszary, magazyny i szpital wojskowy. Długie, trzykondygnacyjne
budynki, w większości nakryte są jeszcze oryginalnymi dachami dwuspadowymi i
mają układ dwutraktowy. Zachowały cechy architektury
późnobarokowo-klasycystycznej.
Fort Owcza Góra to oddalony fort pomocniczy Twierdzy Kłodzko, będący systemem
obronnym z okresu XVII i XVIII wieku.
Jedna z legend mówi, że gdy Napoleon przejeżdżał na koniu przez Kłodzko spadła
mu z głowy czapka, a w miejscu, gdzie upadła, Prusacy ufundowali obelisk
kamienny z wyraźnie wytłoczoną czapką. Stoi on do dzisiaj i był uważany przez
Prusaków za znak, który przepowiadał upadek cesarza. Jest jednak nieprawdziwa,
Napoleon nie maszerował przez Kłodzko a w czasie kapitulacji twierdzy dowodził
w bitwie pod Frydlandem.
Podziemna Trasa Turystyczna im. Tysiąclecia Państwa Polskiego to
udostępniona do zwiedzania część podziemi, położonych pod kłodzką starówką.
Trasa ma długość około 700 m i jest w niej kilkanaście sal tematycznych z
eksponatami dotyczącymi historii miasta. Wejście do podziemi jest w okolicach
ulicy Zawiszy Czarnego. Trasa prowadzi pod placem Kościelnym, a następnie pod
ulicami: Kościelną, Armii Krajowej, Tumską i Czeską. Pawilon wyjściowy
ulokowano u podnóża udostępnionej do zwiedzania twierdzy, co jest logicznym
połączeniem dwóch głównych ciągów spacerowych dla turystów zwiedzających
Kłodzko. Wzdłuż trasy, w odbudowanych salach piwnicznych urządzone są
ekspozycje z eksponatami dotyczącymi historii miasta i pokazujące życie
codzienne jego mieszkańców. Są tam zaprezentowane między innymi: naczynia
apteczne, narzędzia katowskie, pralnia, piec piekarski, karczma i kantor
kupiecki. Na trasie jest zainstalowany interaktywny system nagłośnienia. Z
głośników płyną dźwięki dawnego miasta (odgłosy jarmarku, muzyka mieszczańska,
odgłosy biesiadników w dawnej karczmie), a także odgłosy bitwy. Poza tym z
projektorów wyświetlane są animacje, np. szczury, które reagują na ruchy
przechodniów.
Kłodzki Kirkut jest położony przy ul. Bohaterów Getta 18. Powstał w 1825
roku. Tuż obok komisariatu policji i wiezienia. Na kirkucie spoczywają
przedstawiciele kłodzkiej elity przełomu XIX i XX wieku. Znajduje się tu
zbiorowa mogiła 32 Żydów, zamordowanych w Kłodzku pod koniec II Wojny
Światowej. Niestety brama wejściowa jest zamknięta na kłódkę i nigdzie nie
znajduje się informacja, gdzie można uzyskać klucz do bramy.
Na pewno w Kłodzko trzeba odwiedzić Podziemną Trasę Turystyczną, która liczy
około 600 metrów. Zwiedzanie rozpoczynamy od ul. Zawiszy Czarnego, a kończymy u
podnóża Twierdzy Kłodzkiej przy ul. Czeskiej. Możliwe jest zwiedzanie
indywidualne bez przewodnika.
Będąc już pod Twierdzą Kłodzką warto wybrać się na zwiedzanie obiektu wraz z
przewodnikiem i tylko takie zwiedzanie jest możliwe.
Część górną i podziemne
labirynty zwiedzamy w około 2,5 godziny, część górna w około 1,5 godziny (w
okresie zimowym godzinę), podziemne labirynty w około godzinę. Zwiedzanie
odbywa się w cyklach co 30 minut. W podziemnych labiryntach przez cały rok
panuje stała temperatura 6-8°C. Istnieje również możliwość nocnego zwiedzania
po wcześniejszej rezerwacji telefonicznej.
Ponad to można wybrać się do Muzeum Ziemi Kłodzkiej przy ulicy Łukasiewicza
4. Na wystawach stałych muzeum prezentuje: "Współczesne kłodzkie szkło
artystyczne na tle tradycji szklarstwa ziemi kłodzkiej" i "Oczy
czasu. Zegary mechaniczne popularne na Śląsku w XIX i w I połowy XX wieku w
zbiorach Muzeum Ziemi Kłodzkiej" oraz liczne wystawy czasowe.
Miasto możemy zobaczyć na szybko w niespełna godzinę. Kłodzko możemy potraktować tez, jako dobry punkt przesiadkowy w podróży do kłodzkich uzdrowisk (Lądek Zdrój, Polanica Zdrój, Kudowa Zdrój czy Duszniki Zdrój.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz